عمان، سلطنتی با چشم‌اندازهای متنوع از سواحل فیروزه‌ای، تپه‌های سرسبز، بیابان‌های طلایی و دژهای تاریخی، یکی از مقصدهایی است که هم تجربهٔ آرامش و هم کشف فرهنگی را با خود دارد. این کشور که در جنوب شرقی شبه‌جزیرهٔ عربستان قرار گرفته، به خاطر میهمان‌نوازی مردم، تاریخ دریانوردی و موقعیت شگفت‌انگیز طبیعی‌اش شهرت دارد. در این راهنما نقاط دیدنی، آداب و رسوم محلی، غذاها و نکات عملی را گردآوری کرده‌ایم تا پیش از سفر تصویری روشن‌تر از کشور عمان و تجربه سفر به آن داشته باشید.

اطلاعات اجمالی

زبان رسمی عمان عربی است و در معاملات روزمره و در محیط‌های گردشگری زبان انگلیسی نیز بسیار رایج است. دین رسمی کشور اسلام است و اسلام نقش قابل‌توجهی در زندگیِ اجتماعی و مقررات عمومی دارد؛ پایتخت عمان شهر مسقط است که مرکز اداری، فرهنگی و گردشگری کشور به‌شمار می‌آید. واحد پول عمان «ریال عمانی» است که توسط بانک مرکزی عمان منتشر می‌شود و ریال عمانی به اساس تقسیمات محلی به «بایزا» قابل تقسیم است. آگاهی از پول محلی برای برنامه‌ریزی هزینه‌ها، تبدیل ارز و استفاده از کارت‌های بانکی پیش از سفر اهمیت دارد.

عمان کشوری با جمعیت چندملیتی است؛ اکثریت مردم مسلمان‌اند و عمان یکی از معدود کشورهای منطقه است که مذهب اباضی در بین مسلمانان نقش برجسته‌ای دارد. این گرایش مذهبی تاریخی، تأثیر خود را بر ریشه فرهنگی، میهمان‌نوازی و رویکردهای اجتماعی نشان داده و سبب شده عمان در منطقه تصویر نسبتاً متفاوتی از همسایه‌های خود داشته باشد.

چه زمانی سفر کنیم: فصل‌ها و آب‌وهوا

آب‌وهوای عمان در بخش‌های ساحلی گرم و مرطوب و در مناطق کوهستانی خنک‌تر است. بهترین فصل برای بازدید از بیشتر نقاط کشور، بخصوص مناطق مرکزی و شمالی، از ماه اکتبر تا آوریل است که دما متعادل‌تر و شرایط برای پیاده‌گردی و گشت‌وگذار مناسب‌تر است. اگر در نظر دارید به منطقهٔ ظُفار و صلاله سفر کنید و تجربهٔ منحصربه‌فرد «خریف» (فصل موسمی) را ببینید، باید بین ژوئن تا سپتامبر برنامه‌ریزی کنید؛ در این فصل بارش و رطوبتِ موسمی منطقه را سبز و متفاوت می‌کند. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که تابستان در بسیاری نقاط کشور بسیار گرم است و در مناطق بیابانی نیز دمای بالای روزها و افت شدید شب‌هنگام ممکن است روی تجربهٔ سفر شما تأثیر بگذارد.

ورود، ویزا و نکات عملی اولیه

پیش از سفر، قوانین ویزا و ورود را در وب‌سایت رسمی گردشگری عمان بررسی کنید؛ این درگاه اطلاعات به‌روز در مورد نیازهای ویزا، شرایط ثبت نام، محدودیت‌های واردات و اطلاعات تماس مفید را ارائه می‌دهد. فرودگاه بین‌المللی مسقط مرکز اصلی ورود مسافران است و از آنجا می‌توانید با پروازهای داخلی یا رانندگی به دیگر مقاصد کشور برسید. توجه داشته باشید که برخی خدمات و امکانات در مناطق روستایی و کوهستانی کمتر از شهرهای بزرگ است و برنامه‌ریزی لجستیکی برای اقامت، سوخت‌گیری و تأمین آب و غذا در مسیرهای طولانی حیاتی است.

مکان‌های دیدنی: شهرها، قلعه‌ها، کوه‌ها، و وادی‌ها

مسقط، پایتخت، ترکیبی از جاذبه‌های مدرن و سنتی را در خود جای داده است؛ مسجد بزرگ سلطان قابوس با معماری باشکوه و فرش معروفش که یکی از بزرگ‌ترین فرش‌های دست‌بافت جهان است، از نمادهای فرهنگی شهر است و بازدیدکنندگان غیرمسلمان نیز در زمان‌های مشخصی اجازهٔ دیدار دارند. در کنار مسجد، بازارها و نزدیکی به ساحل، و بازار قدیمیِ متْره فضایی بسیار مناسب برای تجربهٔ خرید سنتی و عطرهای بَدَل و صمغ کندر را فراهم می‌کند. همچنین خانه‌های موزه مانند بیت الزبیر تاریخ محلی و صنایع‌دستی را نمایش می‌دهند.

درونِ خاک عمان، دژها و قلعه‌های فراوانی وجود دارد که روایت‌گر تاریخِ نظامی، تجاری و حکومتی کشورند. قلعهٔ نزوی نمونه‌ای برجسته از معماری نظامیِ عمانی است و بازار قدیمی اطراف آن همچنان رونق سنتی را حفظ کرده است. دژ باهلا به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده و نمونه‌ای مهم از استحکامات و مهارت‌های مهندسی تاریخی منطقه است؛ بازدید از این قلعه نمایی از زندگیِ مدنی و آبیاری‌های سنتیِ منطقه را به نمایش می‌گذارد.

اگر طبیعت‌گردی را دوست دارید، مناطق کوهستانی آل حاجَر و مخصوصاً جبل الاخضر و جبل شمس تجربه‌های کوهستانی منحصربه‌فردی ارائه می‌کنند؛ از مسیرهای پیاده‌روی و دره‌های سرسبز تا منظرهٔ معروف «گرند کنیون» کوچک در جبل شمس. وادی‌ها مثل وادی شاب و وادی بنی خلیل با آب‌های فیروزه‌ای و استخرهای طبیعی، امکان شنا، قایق‌سواری کوتاه و پیاده‌روی در میان صخره‌ها را فراهم می‌کنند. در سواحل، راس‌الْجِنْز محلی شناخته‌شده برای مشاهدهٔ لاک‌پشت‌های دریایی است که در فصل‌های مشخصی برای تخم‌گذاری و جوجه‌ریزی جذب گردشگران می‌شوند. برای تجربهٔ بیابانِ واقعی، صحرای واحیبا با تپه‌های ماسه‌ای وسیع و کمپ‌های لوکس یا سنتیِ شب‌مانی مکان مناسبی است.

فرهنگ و آداب محلی: آنچه باید بدانید

مردم عمان به میهمان‌نوازی شهره‌اند و آدابِ مهمان‌پذیری نقش مهمی در رفتار روزمره دارد. سلام و احوال‌پرسی به‌خصوص در میان مردان معمولاً با دست دادن و تبادل عبارات سنتی انجام می‌شود؛ در مواجهه با زنان محلی، احتیاط کنید و قبل از دست دادن صراحتاً منتظر واکنش باشید، زیرا برخی از زنان ممکن است ترجیح دهند از تماس فیزیکی با مردان غریبه اجتناب کنند. پوشش محافظه‌کارانه در مناطق عمومی به‌ویژه در مکان‌های مذهبی و روستاها توصیه می‌شود؛ زنان بهتر است شانه‌ها و زانوها را بپوشانند و مردان نیز از شلوارک در اماکن عمومی خودداری کنند. احترام به اماکن مذهبی، دوری از نمایش‌های عشقی در جمع و رعایت آداب عمومی از جمله مواردی هستند که موجب ایجاد روابط مثبت با مردم محلی می‌شوند.

در ماه رمضان، رفتار در ملاءعام در روز برای غیرمسلمانان هم باید محتاطانه باشد؛ صرفِ غذا، نوشیدن یا کشیدن سیگار در معابر عمومی در طول روز معمولاً نامناسب تلقی می‌شود و حتی در برخی موقعیت‌ها ممنوع است. همچنین قوانین مربوط به مصرف الکل محدودکننده است: مصرف الکل تنها در مکان‌های دارای مجوز مانند هتل‌ها و برخی رستوران‌ها مجاز است و نوشیدن یا آشامیدن در معابر عمومی جرم محسوب می‌شود؛ رعایت این قوانین برای جلوگیری از مشکلات قانونی ضروری است. برای اطلاعات رسمی درباره قوانین مربوط به مشروبات الکلی و دیگر مقررات، منابع دولتی مشاوره‌های به‌روز ارائه می‌کنند.

غذاهای عمان: طعم‌ها و تجربه‌های خوراکی

آشپزی عمانی تلفیقی از تأثیرات عربی، هندی، ایرانی و شرق آفریقاست که نتیجهٔ آن غذاهایی پرادویه، معطر و مبتنی بر گوشت، ماهی و برنج است. یکی از مشهورترین غذاها «شوا» است؛ خوراکی‌ای که معمولاً در مناسبت‌های ویژه تهیه می‌شود و شامل گوشت (معمولاً بره) است که با مخلوط ادویه و برگ به مدت طولانی در زیرزمین یا در غلاف‌های مخصوص به‌آرامی پخته می‌شود تا طعمی دودی و نرم پیدا کند. غذای دیگری که شبیه به انواع پلو است «مجبوس» نام دارد؛ برنج معطر با زعفران یا ادویه‌های محلی که همراه با گوشت یا ماهی سرو می‌شود و در مراسم و خانه‌ها محبوب است.

خوراک‌های خیابانی مانند «مشکاک» که کباب‌های چوبیِ کوچک هستند، و غذاهای دریایی تازه در سواحل، بخشی از تجربهٔ غذایی عمان را تشکیل می‌دهند. برای دسر و شیرینی، «حلوهٔ عمانی» با بافتی ژله‌ای و طعم‌های گل‌گندم، گلاب و شکر و اغلب همراه با چای یا قهوه محلی سرو می‌شود. نوشیدنی سنتی «قهوه عربی» اغلب با هل سرو می‌شود و ارائهٔ آن بخشی از ادب میهمان‌نوازی است. آشنایی با این غذاها نه‌تنها طعم‌های جدید بلکه بخشی از فرهنگ و تاریخ عمان را نیز به شما می‌نمایاند.

فعالیت‌ها و تجربه‌های پیشنهادی

عمان برای هر نوع گردشگری بسته‌ای از فعالیت‌ها دارد؛ غواصی و شنا در آب‌های شفاف سواحل و مخصوصاً در منطقۀ مصندَم و ضلع شمالی کشور فرصت دیدن دنیای دریایی رنگارنگ را فراهم می‌کند. برای دوستداران طبیعت، پیاده‌روی در وادی‌ها، صعود به کوه‌ها و دیدن غروب‌های باشکوه در نقاط مرتفع تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است. شب‌مانی در کمپ‌های بیابانی با چادرهای بادی و تماشای آسمان پرستاره، همراه با وعده‌های غذایی محلی، یکی از خاطره‌سازترین بخش‌های سفر به عمان است. در کنار همهٔ این‌ها، تماشای لاک‌پشت‌های دریایی در راس‌الْجِنْز یک تجربهٔ بسیار خاص است که بسیاری از بازدیدکنندگان برای دیدنش برنامه‌ریزی می‌کنند.

اگر علاقه مند سفر به عمان هستید از تور عمان آتی تراول دیدن کنید.

نکات مالی، حمل‌ونقل و ایمنی

استفاده از کارت‌های بانکی در شهرها معمول است، اما داشتن مقداری ریال عمانی نقد برای بازارها و مناطق روستایی ضروری است. نرخ تبدیل و سیاست‌های پولی را از سایت رسمی بانک مرکزی بررسی کنید تا از تغییرات یا اطلاعیه‌های مربوط به اسکناس‌ها آگاه باشید. رانندگی در عمان آسان است و جاده‌های اصلی نسبتاً خوب نگه‌داری شده‌اند؛ با این حال، در مسیرهای کوهستانی و بیابانی مراقبت بیشتری لازم است و ترجیحاً از یک خودروی چهارچرخ محرک برای مناطق دشوار استفاده کنید. امنیت عمومی در عمان معمولاً بالا توصیف می‌شود، اما مراقبت از وسایل شخصی همیشه توصیه می‌شود.

برنامهٔ پیشنهادی سفر

برای کسانی که اولین‌بار به عمان می‌روند، یک برنامهٔ متعادل می‌تواند شامل چند روز در مسقط برای بازدید از مسجد، بازارها و موزه‌ها، سپس حرکت به سمت نِزوه و بازدید از قلعه‌ها و بازارهای سنتی، و ادامه به سمت جبل الاخضر و وادی‌ها برای تجربهٔ طبیعت و آب‌های خنک باشد. اگر زمان بیشتری دارید، اختصاص دو روز به صحرای واحیبا و یک شب کمپ در میان تپه‌های ماسه‌ای و سپس سفر به سواحل شرقی برای تماشای لاک‌پشت‌ها در راس‌الْجِنْز یا سفر هوایی یا زمینی به سالالَه برای تجربهٔ فصل خریف، ایده‌آل است. این نوع برنامه به شما امکان می‌دهد تا هم تاریخ، هم طبیعت و هم فرهنگیِ محلی را تجربه کنید.

جمع‌بندی: چرا عمان ارزش دیدن دارد

عمان ترکیبی کم‌نظیر از آرامش، تاریخ و تنوع جغرافیایی است؛ از مساجد و قلعه‌های تاریخی گرفته تا کوه‌ها، وادی‌ها، بیابان‌ها و سواحل پرجنب‌وجوش. مردم محلی با میهمان‌نوازی و احترام به سنت، فضایی امن و دلپذیر برای گردشگران فراهم می‌کنند. با برنامه‌ریزی مناسب، آشنایی با برخی آداب محلی و رعایت قوانین، سفر به عمان می‌تواند تجربه‌ای سرشار از زیبایی، یادگیری فرهنگی و لحظات خاطره‌انگیز باشد. برای جزئیات بیشتر مانند شرایط ویزا، نرخ ارز و اطلاعیه‌های رسمی هر زمان، مراجعه به سایت‌های رسمی دولت عمان و وب‌سایت گردشگری رسمی این کشور توصیه می‌شود.